Ngô Xuân Diệu | |
---|---|
![]() Xuân Diệu thời con trẻ. Bạn đang xem: xuân diệu là ai | |
Sinh | 2 mon 2, 1916 xã Phước Hòa, Tuy Phước, Tỉnh Bình Định, Trung Kỳ, Liên bang Đông Dương |
Mất | 18 mon 12, 1985 (69 tuổi) Hà Nội, Việt Nam |
Nơi an táng | Nghĩa trang Mai Dịch, Hà Nội Thủ Đô, Việt Nam |
Bút danh | Xuân Diệu, Trảo Nha |
Nghề nghiệp | Nhà thơ, mái ấm báo, mái ấm phê bình văn học |
Quốc tịch | ![]() |
Dân tộc | Kinh |
Học vấn | Tú tài, Cử nhân luật |
Giai đoạn sáng sủa tác | 1936—1985 |
Thể loại | Trữ tình |
Chủ đề | Thơ tình |
Trào lưu | Phong trào Thơ mới |
Giải thưởng nổi bật | Giải thưởng Hồ Chí Minh |
Phối ngẫu | Bạch Diệp (đã ly hôn trước năm 1970) |
Ngô Xuân Diệu (2 mon hai năm 1916 — 18 mon 12 năm 1985), là thi sĩ, mái ấm báo, mái ấm văn ghi chép truyện cụt và mái ấm phê bình văn học tập người nước Việt Nam. Ông là một trong những trong mỗi thi sĩ vượt trội nhập trào lưu Thơ mới mẻ thời điểm đầu thế kỷ XX. Được review là "nhà thơ tiên tiến nhất trong những thi sĩ mới",[1] Xuân Diệu phổ biến với luyện Thơ thơ (1938), thể hiện nay một lời nói riêng không liên quan gì đến nhau chịu đựng tác động văn hoá phương Tây, nhất là công ty nghĩa biểu tượng Pháp. Ông là một trong những trong mỗi người trước tiên vận dụng thủ pháp thơ phương Tây như enjambment nhập thơ nước Việt Nam,[2] cho dù nhiều lúc vẫn tuân theo như hình thức truyền thống lâu đời như lục bát. Trong khoảng tầm thời hạn từ thời điểm năm 1936 cho tới năm 1944, thơ của ông tiếp tục thể hiện nay một triết lý bi quan liêu, vô vọng về tình ái tuy nhiên lại sở hữu một mạch ngầm giục giục, nhiều khi hừng hực mức độ sinh sống. Nhờ cơ, Xuân Diệu còn được ca ngợi là "ông hoàng thơ tình". Sau khi tham gia Đảng Cộng sản nước Việt Nam năm 1945, thơ của ông hầu hết mệnh danh Đảng Lao động nước Việt Nam, Xì Gòn, và những cuộc kháng chiến kháng Pháp, kháng Mỹ; ông không thể sáng sủa tác thơ tình nhiều như trước đó. Khi tắt hơi năm 1985, ông nhằm lại khoảng tầm 450 bài xích thơ, nằm trong một trong những truyện cụt, đái luận phê bình.
Tiểu sử[sửa | sửa mã nguồn]
Ngô Xuân Diệu, quê quán làng mạc Trảo Nha, thị trấn Can Lộc, tỉnh tỉnh Hà Tĩnh tuy nhiên sinh bên trên quê u Gò Bồi, thôn Tùng Giản, xã Phước Hòa, thị trấn Tuy Phước, tỉnh Tỉnh Bình Định.[3] Cha là ông Ngô Xuân Thọ (trong tộc phả ghi là Ngô Xuân Thụ) và u là bà Nguyễn Thị Hiệp. Sau này ông lấy thương hiệu làng mạc là Trảo Nha thực hiện cây bút danh. Xuân Diệu sinh sống ở Tuy Phước cho tới năm 11 tuổi tác thì ông nhập Nam học tập ở Quy Nhơn.[4]
Bắt đầu sáng sủa tác[sửa | sửa mã nguồn]
Năm 1936, Xuân Diệu đi ra Huế nhập học tập ngôi trường Khải Định, bên trên phía trên ông tiếp tục bắt gặp Huy Cận và chất lượng tốt nghiệp ngôi trường tú tài năm 1937. Sau cơ, ông đi ra Hà Nội Thủ Đô học tập ngôi trường Luật và ghi chép báo, là member của group Tự Lực văn đoàn, một đội chức văn học tập bao gồm phần rộng lớn những cây cây bút con trẻ nước Việt Nam được huấn luyện và giảng dạy bên dưới khối hệ thống dạy dỗ nằm trong địa, thông thuộc cả văn học tập nước Việt Nam lẫn lộn phương Tây. Ông cho tới với group khá muộn, tuy nhiên tiếp tục tự động tạo ra dựng khét tiếng cho bản thân như 1 điểm dựa vững chãi nhập giới trí thức nước Việt Nam, xuất phiên bản những cuốn đái thuyết thắm thiết mục tiêu vui chơi cùng theo với những kiệt tác châm biếm tạo ra cuồng nộ cả xã hội đương thời lẫn lộn cơ quan ban ngành Pháp.[5] Trong số người cùng cơ quan của ông đem Thế Lữ, chuyên nghiệp thực hiện thơ mang tính chất kỳ ảo và ghi chép truyện cụt trinh tiết thám, chịu đựng tác động công ty nghĩa thắm thiết Pháp và mái ấm văn Edgar Allan Poe.[6] Theo những mái ấm phê bình văn học tập Hoài Thanh và Hoài Chân, Xuân Diệu mượn hứng thú kể từ và một chủ thể thắm thiết, tuy nhiên ông "đốt cảnh Bồng Lai và xua ai nấy về hạ giới".[7] Họ cũng đã cho thấy Xuân Diệu chịu đựng tác động kể từ Charles Baudelaire, đối chiếu góc cạnh thơ ông với Anna de Noailles và André Gide, review thơ ông là đỉnh điểm trong mỗi bài xích thơ nước Việt Nam chịu đựng tác động Pháp.[8][9]
Chiến giành giật Đông Dương chuyến loại nhất[sửa | sửa mã nguồn]
Từ năm 1938 cho tới 1940, Xuân Diệu sinh sống với thi sĩ và người các bạn thân thiện Huy Cận[10] bên trên số 40 Hàng Than, Hà Nội Thủ Đô.[11] Sau khi Nhật thay máu chính quyền Pháp nhập mon 9 năm 1940, nhiều member Tự Lực văn đoàn triệu tập trọn vẹn nhập chủ yếu trị, nhập cơ đem người tạo nên Nhất Linh. Cuối năm 1940, ông nhập Mỹ Tho (nay là Tiền Giang) thực hiện viên chức (tham tá thương chánh). Một số member sót lại, như Khái Hưng, Hoàng Đạo, Nguyễn Gia Trí, bị Pháp bắt giam cầm bên trên Nhà tù Sơn La, ghi lại khởi điểm sự lụi tàn của group. Khi Xuân Diệu quay về Hà Nội Thủ Đô năm 1942, đa số những mái ấm văn ông từng thao tác nằm trong đều tiếp tục ly nghiền hoặc nhập cuộc cuộc kháng chiến kháng Pháp vì thế quản trị Xì Gòn chỉ dẫn. Ông sinh sống vì thế nghề nghiệp ghi chép văn nhập 2 năm cho tới khi nhập cuộc trào lưu Việt Minh. Trong kháng chiến, Xuân Diệu tản cư lên chiến quần thể Việt Bắc, hoạt động và sinh hoạt văn nghệ cách mệnh. Trong hồi ký Cát vết mờ do bụi chân ai trong phòng văn Tô Hoài, chủ yếu nhập thời hạn này, Xuân Diệu tiếp tục vài ba chuyến đem ý thân thiện quá mức cần thiết với đồng group, bao gồm cả chủ yếu Tô Hoài, nên bị cấp cho lãnh đạo khiển trách móc.[12]
Giữa nhị cuộc chiến[sửa | sửa mã nguồn]
Hòa bình lập lại năm 1954, Xuân Diệu về sinh sống bên trên Hà Nội Thủ Đô, ghi chép báo và sáng sủa tác thơ. Năm 1956, ông kết duyên với nữ giới đạo thao diễn Bạch Diệp 27 tuổi tác, tuy nhiên ông tơ tình ko được như ý và cả nhị sớm chia ly. Bạch Diệp tiếp sau đó tái mét thơm với cùng một người nam nhi không giống, còn Xuân Diệu sinh sống 1 mình nhập 1 căn hộ ngay lập tức bên dưới mái ấm gia đình Huy Cận, người tiếp tục kết duyên với Ngô Xuân Như, em gái Xuân Diệu.
Từ 1955 cho tới mon 6 năm 1958, Xuân Diệu bị mách bảo nhập Phong trào Nhân Văn – Giai Phẩm phổ biến khi bấy giờ. Khi Chiến giành giật Đông Dương chuyến loại nhất kết giục, một trong những cải tân của cơ quan ban ngành mới mẻ đem những sai lầm không mong muốn khi triển khai, những lời nói sự không tương đồng chủ yếu con kiến bắt đầu trào lên nhập một trong những mái ấm văn, bọn họ tuyên tía đề nghị quyền tự tại chỉ trích những sai lầm không mong muốn của cơ quan chỉ đạo của chính phủ. Dù cơ quan chỉ đạo của chính phủ quá nhận những sơ sót, tuy nhiên trào lưu sớm trở nên tân tiến từ những việc chỉ trích những sai lầm không mong muốn của cơ quan chỉ đạo của chính phủ quý phái đả kích cá thể những nghệ sỹ không giống và lôi kéo biểu tình kháng Nhà nước, phát sinh rạn vỡ trong những mái ấm văn cỗ vũ cơ quan chỉ đạo của chính phủ và những hero sự không tương đồng chủ yếu con kiến như Lê Đạt hoặc Trần Dần. Cuối nằm trong, Xuân Diệu, Huy Cận và những người dân không giống, lựa chọn đứng về phía chủ yếu phủ; nhập một đáp trả công tía nhập mon 5 năm 1958, ông cáo buộc những người dân như Lê Đạt, Trần Dần tiếp tục tận dụng sáng sủa tác văn nghệ nhằm đáp ứng mưu kế vật chủ yếu trị.
Bên cạnh sáng sủa tác thơ, ông còn nhập cuộc ghi chép báo cho những tờ Ngày Nay và Tiên Phong. Ông là một trong những trong mỗi người tạo nên Đoàn báo chí truyền thông nước Việt Nam, ni là Hội Nhà báo nước Việt Nam.[13][14]
Trong sự nghiệp sáng sủa tác thơ văn, Xuân Diệu được nghe biết như là một trong những thi sĩ thắm thiết trữ tình, "nhà thơ tiên tiến nhất trong những thi sĩ mới" (Hoài Thanh), "ông hoàng của thơ tình". Xuân Diệu là member của Tự Lực văn đoàn và đã và đang là một trong những trong mỗi tướng soái của trào lưu "Thơ Mới". Tác phẩm vượt trội của ông ở tiến độ này: Thơ thơ (1938), Gửi hương thơm mang đến gió (1945), truyện cụt Phấn thông vàng (1939), Trường ca (1945).
Năm 1944, Xuân Diệu nhập cuộc trào lưu Việt Minh, đảng viên Đảng Dân công ty nước Việt Nam, sau nhập cuộc Đảng Cộng sản. Sau Cách mạng mon Tám, ông hoạt động và sinh hoạt nhập Hội văn hóa truyền thống cứu giúp quốc, thực hiện thư ký tập san Tiên phong của Hội. Sau cơ ông công tác làm việc nhập Hội văn nghệ nước Việt Nam, thực hiện thư ký tòa biên soạn tập san Văn nghệ ở Việt Bắc.
Xuân Diệu nhập cuộc ban chấp hành, nhiều năm là ủy viên thông thường vụ Hội Nhà văn nước Việt Nam.
Từ cơ, Xuân Diệu phát triển thành một trong mỗi thi sĩ số 1 mệnh danh cách mệnh, một "dòng thơ công dân". Bút pháp của ông đem phát triển thành đa dạng về giọng vẻ: đem giọng trầm hùng, tráng ca, đem giọng chủ yếu luận, giọng thơ tự động sự trữ tình. Tiêu biểu là: Ngọn quốc kỳ (1945), Dưới sao vàng (1949), Ngôi sao (1955), Riêng chung (1960), Mũi Cà Mau - Cầm tay (1962), Một khối hồng (1964), Hai mùa sóng (1967), Tôi nhiều song mắt (1970), Thanh ca (1982), Tuyển luyện Xuân Diệu (1983).
Là cây đại thụ của nền thi đua ca văn minh nước Việt Nam, Xuân Diệu tiếp tục nhằm lại khoảng tầm 450 bài xích thơ (một số rộng lớn ở trong di cảo ko công bố), một trong những truyện cụt, và nhiều chữ ký, đái luận, phê bình văn học tập.
Xuân Diệu từng là đại biểu Quốc hội nước Việt Nam khóa I. Ông còn được bầu là Viện sĩ thông tấn Viện Hàn lâm thẩm mỹ và nghệ thuật nước Cộng hòa Dân công ty Đức năm 1983.[cần dẫn nguồn]
Ông tắt hơi ngày 18 mon 12 năm 1985 sau đó 1 cơn nhồi huyết cơ tim, lâu 69 tuổi tác, táng bên trên Nghĩa trang Mai Dịch
Xem thêm: engfa là ai
Ảnh hưởng trọn của thơ nước Pháp so với Xuân Diệu[sửa | sửa mã nguồn]
- Câu thơ phổ biến của Xuân Diệu: Yêu là bị tiêu diệt trong tâm một ít là sự việc vay mượn mượn của câu thơ của Edmond Haraucourt: Partir, c'est mourir un peu (Đi là bị tiêu diệt lên đường một ít).[15]
- Mau với chứ, cuống quýt vàng lên với chứ/ Em, em ơi, tình non tiếp tục già nua rồi..., được lấy hứng thú kể từ lời nói của Alfred de Musset rằng với George Sand: Dépêche-toi, George, notre amour est vieux (Nhanh lên em, George, ông tơ tình tất cả chúng ta tiếp tục già nua rồi).[15]
- Những câu dịch sát chữ kể từ câu thơ Pháp: Hơn một loại hoa tiếp tục rụng cành [16]/ Plus d'une espèce de fleurs a quitté les branches[15]
Cuộc sinh sống riêng biệt tư[sửa | sửa mã nguồn]
Xuân Diệu lập mái ấm gia đình với NSND Bạch Diệp tuy nhiên nhị người tiếp tục ly hôn và không tồn tại con cái chung[17]. Sau khi ly hôn, ông sinh sống đơn thân cho tới khi mất mặt nhập năm 1985.
Xuân Diệu là kẻ nằm trong quê tỉnh Hà Tĩnh với Huy Cận (làng Ân Phú, thị trấn Vũ Quang, tỉnh Hà Tĩnh) nên những lúc bắt gặp nhau, nhị ông đang trở thành song bạn tri kỷ. Vợ của Huy Cận, bà Ngô Thị Xuân Như là em gái của Xuân Diệu. Quan hệ thân ái thiết giữa 2 con người được một trong những trang báo đem tin cậy, đem những người dân còn nghi ngờ vấn rằng Xuân Diệu cùng theo với Huy Cận đem mối liên hệ đồng tính[18][19][20][21][22]. Vợ ông xã Huy Cận và Xuân Diệu từng ở cộng đồng một mái ấm nhiều năm. Bài thơ "Tình trai" của Xuân Diệu và "Ngủ chung" của Huy Cận được cho rằng ghi chép về chủ đề cơ. Theo hồi ký Cát vết mờ do bụi chân ai của Tô Hoài thì Xuân Diệu từng bị kiểm điểm về sự việc này[23]. Cũng đem một trong những những bài xích thơ không giống được ghi chép tặng cho những người không giống, như bài xích thơ Em đi là nhằm thân tặng thi sĩ Hoàng Cát.
Những bài xích thơ tình của ông sử dụng những cơ hội mô tả và đại kể từ thông thường sử dụng chỉ những quan hệ nam giới nữ giới, tuy nhiên một trong những người quen thuộc của ông nghi ngại Xuân Diệu là kẻ đồng tính. Theo mái ấm văn Tô Hoài,[24] việc ông đem mối liên hệ thân thiện với đồng group được những người dân ở nằm trong ông nhập thời hạn hoạt động và sinh hoạt bên trên địa thế căn cứ địa cách mệnh biết cho tới, thậm chí là đã biết thành quân group cảnh cáo. Tới ni, một trong những bài xích thơ về mến của ông vẫn là một trong những chủ thể có tương đối nhiều phân tách.[25][26]
Tuy nhiên, những nghi ngờ vấn về sự việc Xuân Diệu đem mối liên hệ đồng tính đơn thuần diễn dịch dựa vào những tin đồn thổi hoặc một trong những bài xích thơ của ông. Với những thi sĩ nhiều xúc cảm như Xuân Diệu, việc đem những câu kể từ mượt tuy nhiên dành riêng cho những người dân các bạn là chuyện ko khan hiếm, nên đặc biệt khó khăn nhằm nhờ vào cơ nhằm Tóm lại. Bản thân ái Xuân Diệu cũng ko hề tuyên bố hoặc xác nhận bản thân đem mối liên hệ mến đồng giới, ông thậm chí là còn tỏ rõ rệt ước mơ đem phu nhân nhập bài xích thơ "Khung cửa ngõ sổ":
- Anh đem mái ấm, đem cửa
- Nhưng ko phu nhân, ko con'
- Sợ loại nhà bếp ko lửa
- Sợ loại cửa ngõ ko đèn.
Con nuôi của ông là Tiến sĩ luật Cù Huy Hà Vũ - đàn ông thi sĩ Huy Cận, và cũng chính là con cháu ruột của ông (cậu ruột).
Câu rằng nổi tiếng[sửa | sửa mã nguồn]
Trong luyện Chân dung và đối thoại, Trần Đăng Khoa ghi lại lời nói của Xuân Diệu:
- "Nhà văn tồn bên trên ở kiệt tác. Không đem kiệt tác thì mái ấm văn ấy coi như tiếp tục bị tiêu diệt."
Nhận định[sửa | sửa mã nguồn]
“ | "Ngày một ngày nhị cơ hồ nước tao không thể nhằm ý cho tới những lối sử dụng chữ bịa đặt câu vượt lên Tây của Xuân Diệu, tao quên cả những ý tứ người tiếp tục mượn nhập thơ Pháp. Cái mẫu mã yêu thương kiều, loại cốt cơ hội phong nhã của điệu thơ, một chiếc gì đặc biệt nước Việt Nam, tiếp tục hấp dẫn ta" | ” |
— Thi nhân nước Việt Nam - Hoài Thanh, Hoài Chân |
“ | "Xuân Diệu tiên tiến nhất trong những thi sĩ mới mẻ - nên chỉ có thể những người dân còn con trẻ mới mẻ mến hiểu Xuân Diệu, tuy nhiên tiếp tục mến thì nên máu mê. Xuân Diệu không giống như Huy Cận vừa phải lao vào làng mạc thơ và được người tao dành riêng ngay lập tức mang đến số chỗ ngồi yên ổn ổn định. Xuân Diệu cho tới thân ái tất cả chúng ta cho tới hiện nay đã ngót năm năm tuy nhiên những giờ đồng hồ tán tụng chê ko ngớt. Người tán tụng, tán tụng không còn sức; người chê, chê ko tiếc lời" | ” |
— Thi nhân nước Việt Nam - Hoài Thanh, Hoài Chân |
“ | "Thơ ông tài hoa, tinh xảo và quý phái trọng" | ” |
— Chân dung và đối thoại- Trần Đăng Khoa |
“ | "Xuân Diệu bới hoa và ham mê, cả đời xua đuổi theo dõi chiêm bao, nhiều chiêm bao, nhiều ông tơ tình trai. | ” |
— Cát vết mờ do bụi chân ai - Tô Hoài |
Tác phẩm[sửa | sửa mã nguồn]
Thơ
- Thơ thơ (1938, 1939, 1968, 1970), 46 bài xích thơ
- Gửi hương thơm mang đến gió (1945, 1967), 51 bài xích thơ
- Ngọn Quốc kỳ (1945, 1961)
- Hội nghị non sông (1946)
- Dưới sao vàng (1949), 27 bài xích thơ
- Sáng (1953)
- Mẹ con (1954), 11 bài xích thơ
- Ngôi sao (1955), 41 bài xích thơ
- Riêng chung (1960), 49 bài xích thơ
- Mũi Cà Mau - Cầm tay (1962), 49 bài xích thơ
- Một khối hồng (1964)
- Hai mùa sóng (1967)
- Tôi nhiều song mắt (1970)
- Mười bài xích thơ (1974)
- Hồn tôi song cánh (1976)
- Thanh ca (1982)
- Tuyển luyện Xuân Diệu (1983)
Văn xuôi
- Phấn thông vàng (1939, truyện ngắn), 17 truyện
- Trường ca (1945, cây bút ký), 9 bài
- Miền Nam nước Việt (1945, 1946, 1947, cây bút ký)
- Việt Nam ngàn dặm (1946, cây bút ký)
- Việt Nam trở dạ (1948, cây bút ký)
- Ký sự thăm hỏi nước Hung (1956, cây bút ký)
- Triều lên (1958, cây bút ký)
Tiểu luận phê bình
- Thanh niên với quốc văn (1945)
- Tiếng thơ (1951, 1954)
- Những bước đàng tư tưởng của tôi (1958, hồi ký)
- Ba thi đua hào dân tộc (1959)
- Phê bình reviews thơ (1960)
- Hồ Xuân Hương bà chúa thơ Nôm (1961)
- Trò chuyện với chúng ta thực hiện thơ trẻ (1961)
- Dao đem chuốt mới mẻ sắc (1963)
- Thi hào dân tộc bản địa Nguyễn Du (1966)
- Đi bên trên đàng lớn (1968)
- Thơ Trần Tế Xương (1970)
- Đọc thơ Nguyễn Khuyến (1971)
- Và cây đời mãi xanh rớt tươi (1971)
- Mài Fe nên kim (1977)
- Lượng vấn đề và những kỹ sư tâm trạng ấy (1978)
- Các thi sĩ truyền thống Việt Nam (tập I, 1981; luyện II, 1982)
- Tìm hiểu Tản Đà (1982).
Dịch thơ
- Thi hào Nadim Hitmet (1962)
- V.I. Lênin (1967)
- Vây thân ái tình yêu (1968)
- Việt Nam hồn tôi (1974)
- Những thi sĩ Bungari (1978, 1985)
- Nhà thơ Nicôla Ghiđen (1982).[27]
Tác phẩm được phổ nhạc[sửa | sửa mã nguồn]
- Yêu được Châu Kỳ phổ trở thành Đừng rằng xa xăm nhau. Dường như, Phạm Duy cũng phổ nhạc bài xích thơ này trở thành Yêu là bị tiêu diệt Trong Lòng.
- Nguyệt cầm được Cung Tiến phổ nhạc.
- Vì sao được Phạm Duy phổ trở thành Mộ khúc.
Giải thưởng và tôn vinh[sửa | sửa mã nguồn]
Giải thưởng[sửa | sửa mã nguồn]
Ông và được truy tặng Trao Giải Xì Gòn mùa I về văn học tập thẩm mỹ và nghệ thuật (1996).
Tôn vinh[sửa | sửa mã nguồn]
Tên của ông được bịa đặt cho 1 mặt phố ở Hà Nội Thủ Đô, một tuyến đường ở TP.HCM Quy Nhơn (Bình Định), là tên gọi của một ngôi trường trung học tập phổ thông ở thị trấn Tuy Phước, tỉnh Tỉnh Bình Định và 1 ngôi trường trung học cơ sở bên trên thị trấn Can Lộc, tỉnh tỉnh Hà Tĩnh.
Xem thêm: tinna tình là ai
Tại TP.HCM Đồng Hới, Quảng Bình đem tuyến đường có tên Xuân Diệu ở phường Nam Lý
Ông được lập mái ấm tưởng vọng và thánh địa ở làng mạc Trảo Nha, thị xã Nghèn, thị trấn Can Lộc, tỉnh tỉnh Hà Tĩnh (bên cạnh đàng lên Ngã Ba Đồng Lộc).
Tại Thành Phố Hồ Chí Minh đem tuyến đường có tên ông ở quận Tân Bình.
Bình luận