hữu ái là gì

Bách khoa toàn thư banh Wikipedia

Một phần của loại bài bác về
Phật giáo
Lịch sử Bạn đang xem: hữu ái là gì Niên phát đạt triển Thích-ca Mâu-ni Thập đại đệ tử Phật giáo Nguyên thủy Đại hội kết tập Bộ phái Phật giáo Phật giáo Hy Lạp hóa Phật giáo qua quýt Con đàng tơ lụa Phật giáo suy vong ở chặn Độ Phong trào Phật giáo hiện tại đại
Khái niệm Pháp Pháp luân Trung đạo Tứ diệu đế Bát chủ yếu đạo Ngũ uẩn Vô thường Khổ Vô ngã Duyên khởi Giới Tính Không Nghiệp Tái sinh Luân hồi Vũ trụ học tập Phật giáo Sáu cõi luân hồi Giác ngộ
Kinh điển Kinh văn sơ kỳ Kinh văn Đại thừa Tam tạng Kinh điển Pāli Kinh văn Tạng ngữ Kinh văn Hán ngữ
Tam học Tam bảo Quy y Giải thoát Ngũ giới Ba-la-mật-đa Thiền Tư tưởng Pháp cúng Công đức Niệm Chánh niệm Bát-nhã Tứ vô lượng Tam thập thất bồ-đề phần Tu học Cư sĩ Tụng kinh Hành hương Trai thực
Niết-bàn Tứ thánh quả A-la-hán Duyên giác Bồ tát Phật Như Lai Phật Mẫu
Tông phái Thượng tọa bộ Đại thừa Kim cương thừa Thiền tông Tịnh phỏng tông
Ở những nước Ấn Độ Sri Lanka Campuchia Thái Lan Myanmar Lào Trung Quốc Việt Nam Đài Loan Nhật Bản Hàn Quốc Triều Tiên Malaysia Tây Tạng Bhutan Mông Cổ Khác (Trung Á, Châu Âu, Châu Phi, Châu Mỹ, Châu Đại dương, Hoa Kỳ, Nga, Nepal, Tân Cương, Indonesia, Brunei ...)
Cổng vấn đề Phật giáo
x t s

Trong Phật giáo, Ái (Pali: Taṇhā, Phạn: tṛ́ṣṇā) là một trong những định nghĩa cần thiết nhằm chỉ cho tới "sự khát vọng, sự thèm ham muốn, sự thèm khát mạnh mẽ, sự tham ô lam", hoặc về vật hóa học hoặc về niềm tin.^[1][2] Nó thông thường được dịch nghĩa một cơ hội điển hình nổi bật là tham ô ái,^[3] và là một trong những vô tía loại: kāma-taṇhā (dục ái), bhava-taṇhā (hữu ái), và vibhava-taṇhā (phi hữu ái.)^[4][5]

Ái (Taṇhā) xuất hiện tại vô Tứ diệu đế, vô cơ ái (taṇhā) là vẹn toàn nhân của gian khổ (dukkha) và vòng lặp của việc sinh, sự hữu và sự bị tiêu diệt (luân hồi).^[1][2][4]

Từ vẹn toàn và ý nghĩa[sửa | sửa mã nguồn]

Taṇhā là một trong những kể từ vô giờ Pali, được cải tiến và phát triển kể từ gốc kể từ tṛ́ṣṇā (तृष्णा) vô giờ Phạn vệ đà, tuy nhiên sở hữu xuất xứ kể từ *tŕ̥šnas vô ngôn từ hệ chặn - Iran ban sơ (Proto-Indo-Iranian), là kể từ sở hữu tương quan cho tới gốc kể từ tarś- (sự khát vọng, sự ước khao khát, sự ao ước), và sở hữu loại dõi sau cuối kể từ gốc kể từ *ters- (khô) vô ngôn từ hệ chặn - Âu.

Từ Taṇhā sở hữu những kể từ đồng vẹn toàn vô ngôn từ hệ chặn - Âu như sau: taršna vô giờ Avesta, térsomai vô giờ Hy Lạp cổ truyền, troškimas vô giờ Litva, þaursus vô giờ Goth, durst vô giờ Đức cổ, thirst vô giờ Anh.^[1] Từ này xuất hiện tại rất nhiều lần trong những tầng Samhita vô kinh Vệ đà, sở hữu niên đại kể từ thiên niên kỉ thứ hai trước công vẹn toàn, như thể trong những bài bác thánh ca số 1.7.11, 1.16.5, 3.9.3, 6.15.5, 7.3.4 and 10.91.7.^[6] Nó cũng xuất hiện tại trong mỗi bài bác kinh Vệ đà không giống vô chặn Độ giáo, vô cơ chân thành và ý nghĩa của kể từ này là "sự khát vọng, sự thèm ham muốn, sự tham ô đắm, sự ước ham muốn, sự tham ô lam một cơ hội phấn khởi, và sự thống khổ kể từ tham ô ái."^[6]

Mối contact với gian khổ (Dukkha)[sửa | sửa mã nguồn]

Trong phần loại nhì của Tứ diệu đế, Đức Phật tiếp tục xác lập ái (taṇhā) là nhân tố chủ yếu vô sự sinh khởi của khổ (sự chịu đựng đựng, nỗi nhức, sự ko thỏa mãn).^[7]

Xem thêm: diễn viên hữu tín là ai

Walpola Rahula bảo rằng ái (Taṇhā) hoặc "sự khát vọng, sự thèm ham muốn, sự tham ô lam, sự tham ô đắm" là kiểu mẫu tuy nhiên nó bộc lộ như là việc gian khổ và những cuộc sống tái mét sinh.^[8] Tuy nhiên, Rahula còn tăng rằng, nó ko nên là vẹn toàn nhân trước tiên Hay những vẹn toàn nhân độc nhất của khổ hoặc luân hồi, chính vì xuất xứ của tất cả đều mang tính chất kha khá và mang tính chất tùy theo một vài ba loại không giống nữa.^[8] Trong tạng kinh giờ Pali của Phật giáo sở hữu xác định và xác nhận những sự dù uế và sự ko đảm bảo chất lượng đẹp nhất không giống (phiền óc, sāsavā dhammā), ngoài ái đi ra, như thể vẹn toàn nhân của gian khổ. Tuy nhiên, Rahula còn cho thấy thêm tăng, ái luôn luôn được liệt kê trước tiên và được đánh giá như thể vẹn toàn nhân sở hữu tính cần thiết nhất, sở hữu tính tràn ngập toàn bộ và là "nguyên nhân gẫn gũi và dễ dàng quan sát nhất" của gian khổ.^[8]

Peter Harvey bảo rằng ái là xuất xứ cần thiết nhất của gian khổ vô Phật giáo.^[5] Nó phản ánh một tình trạng niềm tin của tham ô ái. Càng tham ô ái từng nào thì sẽ càng cuồng nộ từng ấy chính vì toàn cầu luôn luôn trực tiếp thay cho thay đổi và sở hữu đặc thù ko vừa lòng một cơ hội bẩm sinh; tham ô ái còn mang về nỗi nhức trải qua những sự xung đột và sự cãi cọ thân mật từng cá thể cùng nhau, tuy nhiên toàn bộ những điều này là một trong những tình trạng của gian khổ (Dukkha).^[5] Đức Phật tiếp tục tuyên tía rằng như thể chân lý loại nhì vô tứ diệu đế, ái (taṇhā) đó là kiểu mẫu dẫn tới sự tái mét sinh và vòng luân hồi vô tận, và nó còn được khắc ghi vày tía loại tham ô ái: dục ái, hữu ái và phi hữu ái.^[9] Trong triết lý của Phật giáo, sở hữu những ý kiến đích (chánh kiến) và ý kiến sai (tà kiến). Đối với những ý kiến sai, nó được thứ tự đi ra một cơ hội tận nằm trong cho tới ái (Taṇhā), tuy nhiên nó cũng xác định và xác nhận rằng "quan điểm đích đắn thông thường" như thể việc cho tới tặng và cúng nhượng bộ ngôi nhà tu hành, cũng là một trong những dạng của thủ (clinging).^[10] Sự kết thúc giục của ái (Taṇhā) xẩy ra khi người cơ gật đầu "quan điểm đích đắn siêu việt" trải qua sự nắm vững tường tận về vô thông thường và vô té.^[10]

Stephen Laumakis bảo rằng, cả nhì Xu thế phù hợp và ko phù hợp đều được link cho tới những vụ cháy nổ của ái, và những Xu thế này sinh ra đi ra những trái ngược của nghiệp (kamma) Từ đó tái mét sinh.^[11] Việc khống chế đám cháy và thổi tắt những ngọn lửa này là tuyến phố nhằm giải bay tường tận ngoài gian khổ và luân hồi vô Phật giáo.^[11] David Webster bảo rằng, những bài bác kinh vô tầm cỡ giờ Pali khuyến nghị một cơ hội lặp chuồn tái diễn rằng một người rất cần phải đập bỏ ái (Taṇhā) trọn vẹn, và sự đập bỏ là quan trọng cho tới nát bàn.^[12]

Ái (Taṇhā) còn được xác lập như thể link loại tám vô nguyên tắc duyên khởi. Trong văn cảnh của mươi nhì nhân duyên, sự nhấn mạnh vấn đề được thể hiện tại bên trên những loại ái "mà nuôi chăm sóc Xu thế của nghiệp là kiểu mẫu tiếp tục tạo hình nên cuộc sống tiếp đến."^[13]

Phân loại[sửa | sửa mã nguồn]

Đức Phật tiếp tục xác lập sở hữu tía loại taṇhā:^{[8][14][15][a]}

• Kāma-taṇhā (dục ái):^[5] ái so với những đối tượng người sử dụng của giác quan tiền tuy nhiên bọn chúng cho tới cảm hứng thoải mái và dễ chịu, hoặc ái với những điều niềm hạnh phúc, thoả mãn cho những giác quan tiền.^[15] Walpola Rahula bảo rằng ái không chỉ có bao hàm sự ước khao khát cho tới những điều niềm hạnh phúc của giác quan tiền, sự phú quý và quyền lực tối cao, mà còn phải "thèm ham muốn và bám chặt với những ý tưởng phát minh và hoàn hảo, những ý kiến, những công ty trương, những thuyết giáo, những định nghĩa và những tín ngưỡng (dhamma-taṇhā hoặc pháp ái)."^[8]
• Bhava-taṇhā (hữu ái):^[5] ái so với sự trở nên ai cơ, vật gì cơ, nhằm thống nhất với 1 hưởng thụ này cơ.^[15] Harvey bảo rằng, loại ái này còn có tương quan cho tới phiên bản té, là việc truy thăm dò một tính danh ví dụ và thèm ham muốn so với một loại tái mét sinh ví dụ này cơ một cơ hội vĩnh cữu.^[5] Các học tập fake không giống lý giải rằng loại ái này được xúc tiến vày ý kiến sai lầm không mong muốn về việc vĩnh hằng (cuộc sinh sống vĩnh hằng) và về việc vĩnh cửu.^[4][16]
• Vibhava-taṇhā (vô hữu ái):^[4] ái so với việc ko hưởng thụ những điều ko thoải mái và dễ chịu vô cuộc sống thời điểm hiện tại hoặc sau này, như thể những người dân hoặc những trường hợp ko bao nhiêu thoải mái và dễ chịu.^[5] Loại ái này rất có thể bao hàm những thứ tự demo tự động tử và tự động tàn phá phiên bản thân mật, và việc này chỉ khiến cho sự tái mét sinh về sau ở vô một cảnh giới xấu đi.^[5] Phra Thepyanmongkol bảo rằng loại ái này được xúc tiến vày quan tiền điển sai lầm không mong muốn về việc đoạn khử, này là việc nhận định rằng không tồn tại sự tái mét sinh.^[16]

Sự đoạn khử ái (Taṇhā)[sửa | sửa mã nguồn]

Đế loại tía vô tứ diệu đế chỉ dẫn rằng sự đoạn tận ái (taṇhā) là trọn vẹn rất có thể. Bài kinh gửi pháp luân rằng rằng:^[17]

Này những Tỳ-kheo, sở hữu một thánh đế về việc đoạn tận của gian khổ. Đó là việc ly tham ô, đoạn khử không tồn tại dư tàn của khát ái ấy, sự quăng vứt, kể từ vứt, sự giải bay và không tồn tại chấp trước.

Sự đoạn khử ái rất có thể đạt được bằng sự việc theo dõi xua Bát chánh đạo. Trong Phật giáo Thượng tọa cỗ, sự đoạn tận đưa đến sản phẩm thành phẩm từ các việc thu thập sự nắm vững thâm thúy về đặc thù vô thông thường và vô té.^[18][19][20] Kelvin Trainor bảo rằng, sự rèn luyện "thiền quyết định với 1 sự nắm vững sâu sắc sắc" vô Phật giáo triệu tập cho tới việc thu thập "chánh niệm", là kiểu mẫu yên cầu sự nắm vững về tía lốt ấn của việc tồn bên trên - dukkha (khổ), anicca (vô thường) và anatta (vô ngã).^[21] Trainor cho thấy thêm tăng, việc nắm vững về đặc thù vô té của thực bên trên tiếp tục xúc tiến sự ko dích giắt chính vì "nếu không tồn tại kiểu mẫu gọi là vong hồn, thì cũng không tồn tại điểm này cho tới thủ".^[21] Một khi người cơ hiểu thấu đáo và gật đầu thuyết giáo vô té, thì không hề sự tham ô đắm và thèm khát, hay như là một cơ hội ví dụ là ái (taṇhā) đoạn tận.^[21]

Sự khác lạ thân mật dục ái (Tanha) và dục ước mơ (Chanda)[sửa | sửa mã nguồn]

Đạo Phật phân loại sự thèm ham muốn vày nhì kể từ Tanha hoặc Chanda.^[22] Dục ước mơ (Chanda) sở hữu nghĩa đen giòn là "điều thôi thúc giục, sự phấn khích, ý chí, sự thèm muốn".^[23]

Xem thêm: ai là người đẹp trai nhất

Bahm bảo rằng dục ước mơ là "sự thèm ham muốn, tuy nhiên ko vượt lên trước quá, kiểu mẫu tuy nhiên tiếp tục đạt được", trong những khi dục ái là "sự thèm ham muốn rộng lớn kiểu mẫu tuy nhiên tiếp tục đạt được".^[24] Trong những bài bác kinh khi ban sơ, chân thành và ý nghĩa của kể từ Chanda là giống như với Tanha.^[25]

Một vài ba người sáng tác như thể Ajahn Sucitto lý giải rằng dục ước mơ (chanda) là tích đặc biệt và ko mang tính chất hóa học tuyến phố, việc xác định và xác nhận nó nhằm phân biệt với dục ái (tanha) là kiểu mẫu mang tính chất xấu đi và mang tính chất tuyến phố.^[26] Sucitto lý giải nó với vài ba ví như là việc thèm ham muốn nhằm vận dụng cho 1 người với 1 hành vi tích đặc biệt như thể thiền quyết định.^[26] Đối lập với điều này, Rhys Davids và Stede thì nhận định rằng Chanda trong những bài bác kinh Phật giáo sở hữu cả nhì nghĩa liên tưởng cho tới tính tích đặc biệt và tính chi tiêu cực; ví như, so với điều xấu đi, thì vô tầm cỡ giờ Pali contact dục ước mơ với "sự thèm khát nhục dục, sự ái mộ thân mật xác" và bảo rằng nó là một trong những mối cung cấp của việc thống khổ.^[27]

Peter Harvey bảo rằng dục ước mơ rất có thể là thiện hoặc bất thiện.^[5]

Ghi chú[sửa | sửa mã nguồn]

Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]

Nguồn tham ô khảo[sửa | sửa mã nguồn]

• Ajahn Sucitto (2010). Turning the Wheel of Truth: Commentary on the Buddha's First Teaching. Shambhala.
• Bahm, Archie J. (1959). Philosophy of the Buddha. Jain Publishing (Reprint: 1993). ISBN 978-0-87573-025-7.
• Bodhi, Bhikkhu (trans.) (2000). The Connected Discourses of the Buddha: A Translation of the Samyutta Nikaya. Boston: Wisdom Pubs. ISBN 0-86171-331-1.
• Buswell, Robert E.; Gimello, Robert M. (1992), Paths lớn Liberation: The Mārga and Its Transformations in Buddhist Thought, University of Hawaii Press, ISBN 978-0-8248-1253-9
• Chogyam Trungpa (1972). "Karma and Rebirth: The Twelve Nidanas, by Chogyam Trungpa Rinpoche." Karma and the Twelve Nidanas, A Sourcebook for the Shambhala School of Buddhist Studies. Vajradhatu Publications.
• Choong, Mun-Keat (1999), The Notion of Emptiness in Early Buddhism, Motilal Banarsidass, ISBN 978-81-208-1649-7
• Dalai Lama (1998). The Four Noble Truths. Thorsons.
• Gethin, Rupert (1998), Foundations of Buddhism, Oxford University Press
• Harvey, Peter (1990), An Introduction lớn Buddhism, Cambridge University Press, ISBN 0-521313333
• Harvey, Peter (2013). An Introduction lớn Buddhism: Teachings, History and Practices. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-85942-4.
• Leifer, Ron (1997), The Happiness Project, Snow Lion
• Monier-Williams, Monier (1899, 1964). A Sanskrit-English Dictionary. London: Oxford University Press. ISBN 0-19-864308-X. Retrieved 2008-06-12 from "Cologne University" at http://www.sanskrit-lexicon.uni-koeln.de/scans/MWScan/index.php?sfx=pdf.
• P. A. Payutto. Buddhist Economics, A Middle Way for the Market Place Chapter 2
• Ranjung Yeshe Wiki - Dharma Dictionary. http://rywiki.tsadra.org/index.php/sred_pa (sred pa is the Tibetan term for taṇhā)
• Rhys Davids, T.W. & William Stede (eds.) (1921-5). The Pali Text Society’s Pali–English Dictionary. Chipstead: Pali Text Society. Retrieved 2008-06-12 from "U. Chicago" at http://dsal.uchicago.edu/dictionaries/pali/
• Rahula, Walpola (2014), What the Buddha Taught, Oneworld Classics, ISBN 978-1-78074-000-3
• Saddhatissa, H. (trans.) (1998). The Sutta-Nipāta. London: RoutledgeCurzon Press. ISBN 0-7007-0181-8.
• Smith, Huston; Novak, Philip (2009), Buddhism: A Concise Introduction, HarperOne, Kindle Edition
• Thanissaro Bhikkhu (trans.) (1997). Maha-nidana Sutta: The Great Causes Discourse (DN 15). Retrieved 2008-01-04 from "Access lớn Insight" at http://www.accesstoinsight.org/tipitaka/dn/dn.15.0.than.html.
• Walpola Sri Rahula (2007). What the Buddha Taught. Grove Press. Kindel Edition.
• Walshe, Maurice (trans.) (1995). The Long Discourses of the Buddha: A Translation of the Digha Nikaya. Boston: Wisdom Pubs. ISBN 0-86171-103-3.

Đọc thêm[sửa | sửa mã nguồn]

• Philosophy of the Buddha by Archie J. Bahm. Asian Humanities Press. Berkeley, CA: 1993. ISBN 0-87573-025-6.
  • Chapter 5 is about craving, and discusses the difference between taṇhā and chanda.
• Nietzsche and Buddhism: A Study in Nihilism and Ironic Affinities by Robert Morrison. Oxford University Press, 1998.
  • Chapter 10 is a comparison between Nietzsche's Will lớn Power and Tanha, which gives a very nuanced and positive explanation of the central role taṇhā plays in the Buddhist path.

Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]

• The concept of craving in early Buddhism, V Bruce Matthews (1975), PhD Thesis, McMaster University
• Practicing for the extinction of kilesa-tanhā (palikanon.com)
• Ranjung Yeshe wiki entry for sred pa