Thiền sư Tổ loại 28 Thiền tông đè Độ Sơ tổ Thiền tông Trung Hoa
Kế nhiệm
Huệ Khả
Hoạt động tôn giáo
Đồ đệ
Huệ Khả
Một phần củaloạt bàivề
Thiền tông
Các nội dung bài viết chính
Phật giáo Thiền tông
Thiền tông Trung Quốc
Thiền tông Việt Nam
Seon
Zen
Thiền tông ở Hoa Kỳ
Nhân vật
Thiền tông ở Trung Quốc
Bồ-đề-đạt-ma
Huệ Năng (Enō)
Mã Tổ Đạo Nhất (Baso)
Thạch Đầu Hi Thiên (Kisen)
Động Sơn Lương Giới (Tozan)
Tuyết Phong Nghĩa Tồn (Seppo)
Lâm Tế Nghĩa Huyền (Rinzai)
Đại Tuệ Tông Cảo (Tahui)
Zen
Dōgen
Hakuin Ekaku
Seon
Taego Bou
Jinul
Daewon
Seongcheol
Thiền tông ở Hoa Kỳ
D. T. Suzuki
Hakuun Yasutani
Taizan Maezumi
Shunryū Suzuki
Seungsahn
Thể loại:Thiền tông
Giáo lý
Thiền tông và kinh điển
Nền tảng giáo lý của Thiền tông
Phật tính
Duy thức tông
Tính không
Bồ Tát
Truyền thống
Ấn chứng
Các phiên bản thiết bị loại Thiền tông
Tôn ti và loại bậc vô Thiền tông
Các tổ chức triển khai và học viện chuyên nghành về Thiền tông
Các mẩu chuyện chủ yếu về Thiền tông
Sự giác ngộ
Kenshō
Satori
Đốn ngộ
Shikantaza
Lời dạy
Thập mục ngưu đồ
Ngũ vị của Động Sơn
Tam ẩn môn
Bốn tuyến phố dẫn cho tới sự hiểu biết
Phương pháp tu tập
Tọa thiền / Shikantaza
Tu tập luyện công án
Dòng thiền
Đông Sơn pháp môn
Hồng Châu tông
Ngũ thất gia tông
Lâm Tế tông
Sōtō
Sanbo Kyodan
Asanga Mận Trắng
Tông phái sở hữu liên quan
Hoa Nghiêm tông
Thiên Thai tông
Tịnh chừng tông
x
t
s
Bồ-đề-đạt-ma (zh. 菩提達磨, rơi. bodhidharma, ja. bodai daruma), dịch tức là Giác Pháp (zh. 覺法), người đè Độ, (~470 - 543). Ông được xem như là người quảng bá và gây dựng rời khỏi Thiền học tập và Võ thuật cho tới Trung Quốc. Theo truyền thuyết Trung Quốc, ông đang được truyền thụ cách thức tập luyện thân thiết thể cho những mái ấm sư Thiếu Lâm và kéo theo việc tạo hình môn võ Thiếu Lâm. Ông cũng chính là phụ thân đẻ của Thiền tông Trung Quốc.
Còn vô cùng không nhiều vấn đề về tiểu truyện của ông, đa số chỉ với lại là truyền thuyết. Truyền thuyết về xuất xứ của ông cũng không giống nhau, bên trên Trung Quốc tồn bên trên 2 truyền thuyết về ông, bên trên đè Độ truyền thuyết kể rằng Bồ Đề Đạt Ma là đàn ông loại tía của một vị vua Pallava Tamil kể từ Kanchipuram, trong lúc ở Nhật Bản truyền thuyết kể rằng ông tới từ Ba Tư.
Thời điểm ông cho tới Trung Quốc cũng không giống nhau, một trong mỗi thuyết bảo rằng ông cho tới vô triều đại Lưu Tống (420-479) hoặc muộn rộng lớn vô triều đại mái ấm Lương (502-557). Ông đa số sinh hoạt bên trên cương vực của những triều đại Bắc Ngụy (386-534). Thời kỳ quảng bá của ông khoảng chừng vô vào đầu thế kỷ loại 5.
Ông là Tổ loại 28 và ở đầu cuối sau Phật Thích-ca Mâu-ni của Thiền tông đè Độ và là Sơ tổ của Thiền tông Trung Quốc. Các tên thường gọi không giống là: Bồ-đề-đạt-ma-đa-la (zh. 菩提達磨多羅), Đạt-ma-đa-la (zh. 達磨多羅), Bồ-đề-đa-la (菩提多羅), và thương hiệu ghi chép tắt thông thường bắt gặp vô văn cảnh mái ấm Thiền là Đạt-ma (zh. 達磨).
Tiểu sử[sửa | sửa mã nguồn]
Bồ-đề-đạt-ma là đồ đệ và truyền nhân của Tổ loại 27, Bát-nhã-đa-la (sa. prajñādhāra) và là thầy của Huệ Khả, Nhị tổ Thiền Trung Quốc. Sự tích truyền pháp của Bát-nhã-đa-la mang lại Bồ-đề-đạt-ma được để lại như sau:
Tổ hỏi: "Trong tất cả, cái gì vô sắc?" Bồ-đề-đạt-ma đáp: "Vô sinh vô sắc". Tổ căn vặn tiếp: "Trong tất cả, đồ vật gi vĩ đại nhất?" Bồ-đề-đạt-ma đáp: "Phật pháp vĩ đại nhất".
Sau Khi phát triển thành Tổ loại 28, Bồ-đề-đạt-ma cút thuyền qua quýt Nam Trung Quốc năm 520. Sau Khi tuyên giáo mang lại Lương Vũ Đế ko trở thành, Bồ-đề-đạt-ma cho tới Lạc Dương, lên miếu Thiếu Lâm bên trên rặng Tung Sơn. Nơi trên đây, Bồ-đề-đạt-ma tu thiền toan, 9 năm cù mặt mũi vô vách ko nói; cũng bên trên trên đây, Huệ Khả đang được bắt gặp Bồ-đề-đạt-ma nhằm lại truyền thuyết bất hủ về sự quyết tâm học tập đạo của tôi.
Tư liệu về cuộc sống của Bồ-đề-đạt-ma là 1 trong vương vãi tử Nam đè Độ ko rõ nét. Có truyền thuyết nhận định rằng sư phụ của Bồ-đề-đạt-ma là Bát-nhã-đa-la từng nhắn sư hãy đợi 60 năm sau khoản thời gian bản thân bị tiêu diệt vừa mới được cút Trung Quốc. Như thế Bồ-đề-đạt-ma nên cao tuổi tác lắm khi cho tới Trung Quốc. Theo tư liệu không giống thì Bồ-đề-đạt-ma cho tới Trung Quốc khi 60 tuổi tác. Cả nhì thuyết này sẽ không phù phù hợp với cuộc sống Sư, kể từ 470-543, là tháng ngày được phần rộng lớn mối cung cấp tư liệu thừa nhận. Sau lúc đến, sư nhận điều chào của Lương Vũ Đế cút Nam Kinh. Cuộc chạm chán thân thiết Bồ-đề-đạt-ma và Vũ Đế được những ngữ lục ghi lại như sau:
Là một người phụng sự đạo Phật, Lương Vũ Đế đang được mang lại xây nội địa bản thân nhiều miếu chiền, bảo tháp. Vũ Đế căn vặn mái ấm sư đè Độ: "Trẫm kể từ đăng quang đến giờ, xây miếu, chép kinh, chừng tăng ko biết từng nào tuy nhiên kể. Vậy sở hữu công đức gì không?"
- "Bởi vì như thế những việc vua thực hiện là nhân "hữu lậu", chỉ mất những trái khoáy nhỏ trong khoảng nhân thiên, như hình ảnh tùy hình, tuy rằng sở hữu tuy nhiên ko nên thiệt."
- "Vậy công đức sống động là gì?"
Sư đáp: "Trí nên được thanh tịnh trọn vẹn. Thể nên được rỗng tuếch ko vắng vẻ lặng, vì vậy mới mẻ là công đức, và công đức này sẽ không thể lấy việc trần gian (như xây miếu, chép kinh, chừng tăng) tuy nhiên cầu được."
Vua lại hỏi: "Nghĩa vô thượng của thánh đế là gì?"
- "Một Khi tỉnh rõ rệt, thông trong cả rồi thì không tồn tại gì là thánh."
- "Ai đang được đối lập với trẫm đây?"
- "Không biết."
Đó là những điều khai thị về yếu đuối tính Phật pháp rất rõ ràng ràng, tuy nhiên Vũ Đế ko lĩnh hội được. Cuộc bắt gặp với Lương Vũ Đế mang lại Bồ-đề-đạt-ma thấy rõ rệt là không đến thời truyền pháp bên trên Trung Quốc. Sau bại liệt - theo dõi truyền thuyết - sư vượt lên trên Trường Giang vày một cái thuyền con cái (chiếc thuyền về sau phát triển thành một vấn đề của hội họa Thiền), cho tới miếu Thiếu Lâm ở Bắc Trung Quốc. Người tao ko hiểu ra sư tổn thất bên trên bại liệt hoặc tách Thiếu Lâm sau khoản thời gian truyền pháp mang lại Huệ Khả. Theo một truyền thuyết thì Bồ-đề-đạt-ma về lại đè Độ sau chín năm đánh dấu Trung Quốc.
Một phần củaloạt bàivề
Thiền sư Trung Quốc
Bồ-đề-đạt-ma cho tới Huệ Năng
Bồ-đề-đạt-ma
Huệ Khả
Tăng Xán
Đạo Tín
Hoằng Nhẫn, Pháp Dung
Huệ Năng,Thần Tú, Huệ An
Hành Tư, Hoài Nhượng, Huyền Giác, Huệ Trung, Thần Hội
Ngưu Đầu Thiền
Pháp Dung, Trí Nham, Tuệ Phương
Pháp Trì , Trí Oai, Tuệ Trung
Huyền Tố, Đạo Khâm, Ô Khòa
Bắc Tông Thiền
Thần Tú
Phổ Tịch , Nghĩa Phúc, Hàng Ma Tạng
Đạo Truyền, Hành Biểu, Tối Trừng
Nhánh Thanh Nguyên Hành Tư
Hi Thiên
Đạo Ngộ, Duy Nghiễm, hướng dẫn Thông, Thiên Nhiên
Sùng Tín , Đàm Thạnh, Đạo Ngô Đức Thành, Vô Học
Đức Sơn, Thiện Hội Thạch Sương, Lương Giới
Nghĩa Tồn, Nham Đầu, Thuý Nham
Vân Môn, Huệ Lăng, Huyền Sa
Nhánh Nam Nhạc Hoài Nhượng
Mã Tổ
Hoài Hải, Nam Tuyền, Huệ Hải Pháp Thường , Trí Tạng, hướng dẫn Triệt
Triệu Châu, Quy Sơn Hoàng dựa, Vô Ngôn Thông
Huệ Tịch, Nghĩa Huyền Trí Nhàn, Chí Cần
Lâm Tế tông
Lâm Tế
Huệ Nhiên, Hưng Hoá
Đại Giác, Huệ Ngung, Diên Chiểu
Tỉnh Niệm, Thiện Chiêu, Quy Tỉnh
Thạch Sương, Huệ Giác, Pháp Viễn
Hoàng Long phái
Huệ Nam
Tổ Tâm, Chân Tịnh
Ngộ Tân, Duy Thanh
Dương Kì phái
Dương Kì
Thủ Đoan, Pháp Diễn
Viên Ngộ, Phật Nhãn, Phật Giám
Đạo Ninh, Đại Huệ, Thiệu Long
Đức Quang, Đàm Hoa , Hàm Kiệt, Tổ Tiên
Huệ Khai, Sư Phạm, Tổ Khâm
Nguyên Diệu, Trung Phong, Thiên Nham
Thời Uỷ, Chính Truyền
Mật Vân, Viên Tu, Viên Tín
Đạo Mân, Thông Tú, Thông Dung
Tào Động tông
Động Sơn
Tào Sơn, Đạo Ưng, Long Nha
Huệ Hà, Đạo Phi, Quán Chí
Duyên Quán, Cảnh Huyền, Nghĩa Thanh
Đạo Khải, Tử Thuần, Tự Giác
Pháp Thành, Chính Giác, Thanh Liễu
Nhất Biện, Huệ Huy, Tông Giác
Trí Giám, Minh Quang, Như Tịnh
Hành Tú, Đức Cử, Vân Tụ
Phúc Dụ, Liễu Cải, Tuệ Kinh
Viên Trừng, Nguyên Lai, Nguyên Kính
Nguyên Hiền, Minh Tuyết, Minh Phương
Đạo Bái, Đạo Thịnh, Đạo Ngân
Tịnh Chu, Tịnh Nột, Tịch Oánh
Tịnh Phù, Đại Tâm, Trí Giáo
Hưng Thù, Hưng Long
Quy Ngưỡng tông
Linh Hựu
Huệ Tịch, Trí Nhàn, Linh Vân
Quang Dũng, Tây Tháp, Văn Hỉ
Huệ Thanh, Tư Phúc, Toàn Phó
Thanh Nhượng
Vân Môn tông
Văn Yến
Ba Lăng, Trừng Viễn
Trí Môn, Tuyết Đậu, Thảo Đường
Nghĩa Hoài, Phật Ấn
Tông Bản, Hoài Thâm
Pháp Nhãn tông
Sư Bị, Quế Sâm, Văn Ích
Đức Thiều, Diên Thọ, Đạo Tế
Vĩnh An , Văn Thắng
Thiền sư ni
Tổng Trì, Liễu Nhiên, Trí Thông, Diệu Tống
Không rõ rệt tông phái
Hàn Sơn, Thập Đắc, Phong Can
Bố Đại, Tế Công
Hám Sơn, Hư Vân
Cư sĩ Thiền Tông
Phó Đại Sĩ, Bạch Cư Dị, Vương Duy
Bàng Cư Sĩ, Bùi Hưu, Trương Chuyết Tú Tài
Tô Đông Pha, Hoàng Đình Kiên
Gia Luật Sở Tài, Ung Chính
Cổng vấn đề Phật giáo
x
t
s
Bồ-đề-đạt-ma, 9 năm diện bích, giành mộc phiên bản Ukiyo-e của Tsukioka Yoshitoshi, 1887.Sư sở hữu ý mong muốn hồi hương thơm, trước lúc về, gọi đồ đệ trình diễn sở đắc: "Giờ tao rời khỏi cút tiếp đây, vậy từng đồ đệ hãy trình bày mang lại tao nghe sở đắc của mình".
Đạo Phó bạch: "Theo điểm thấy của tôi, mong muốn thấy đạo nên chẳng chấp văn tự động, tuy nhiên cũng chẳng bỏ văn tự."
Sư đáp: "Ông được lớp domain authority của tôi rồi."
Ni Tổng Trì nói: "Chỗ giải của tôi như loại mừng phấn chấn thấy nước Phật (tâm) bất tỉnh, thấy được một đợt, sau ko thấy lại nữa."
Sư nói: "Bà được phần thịt của tôi rồi."
Đạo Dục, một đồ đệ không giống, bạch: "Bốn đại vốn liếng ko, năm uẩn chẳng nên thiệt sở hữu, vậy điểm thấy của tôi là ko một pháp nào là khả được."
Sư đáp: "Ông được bộ khung của tôi rồi."
Cuối nằm trong, cho tới phiên Huệ Khả. Huệ Khả lễ bái sư rồi đứng ngay lập tức một điểm, ko bạch ko trình bày gì cả. sư bảo: "Ngươi đã và đang được phần tuỷ của tao."
Rồi ngó Huệ Khả, sư trình bày tiếp: "Xưa Như Lai trao 'Chánh pháp nhãn tạng' mang lại Bồ tát Ca Diếp, kể từ Ca Diếp chánh pháp được liên tiếp truyền cho tới tao. Ta ni trao lại mang lại ngươi; mái ấm ngươi khá sở hữu, luôn luôn với áo cà rơi nhằm thực hiện vật tin yêu. Mỗi loại vượt trội cho 1 việc, ngươi nên khá biết."
Huệ Khả bạch: "Thỉnh sư chỉ bảo mang lại."
Sư nói: "Trong, truyền pháp ấn nhằm khế triệu chứng tâm; ngoài, trao cà rơi nhằm toan tông chỉ. Đời sau, vô cảnh đối đầu và cạnh tranh, nếu như sở hữu người căn vặn ngươi con cháu mái ấm ai, vày vô đâu tuy nhiên trình bày đắc pháp, lấy gì minh chứng, thì ngươi fake bài xích kệ của tao và áo cà rơi rời khỏi thực hiện vày. Hai trăm năm sau khoản thời gian tao khử rồi, việc truyền hắn tạm dừng. Chừng ấy, đâu đâu người hiểu đạo và trình bày lý thật nhiều, còn người hành đạo và thông lý vô cùng không nhiều, vậy ngươi nên cố xiển dương đạo pháp, chớ coi thường nhớt những người dân ko ngộ. Bây giờ hãy nghe bài xích kệ của ta:"
吾本來玆土
傳法救迷情。
一華開五葉
結果自然成
Ngô phiên bản lai tư thổ
Truyền pháp cứu vãn say đắm tình.
Nhất hoa khai ngũ diệp
Kết trái khoáy bất ngờ thành.
Ta cho tới trên đây với nguyện,
Truyền pháp cứu vãn người say đắm.
Một hoa nở năm cánh,
Nụ trái khoáy trổ thừa thãi.
Sư lại trình bày thêm: "Ta sở hữu cỗ kinh Lăng Già tứ cuốn, ni cũng phó luôn luôn mang lại ngươi, này đó là đàng vô tâm giới, hùn bọn chúng sinh banh được cửa ngõ kho tri loài kiến của Phật. Ta kể từ Nam đè sang trọng cho tới phương Đông này, thấy Xích Huyện Thần Châu sở hữu đại quá khí tượng, cho nên vì vậy vượt lên trên qua không ít điểm, vì như thế pháp lần người. Nhưng từng nào cuộc chạm chán ko thực hiện tao mếch lòng, cùng bất đắc dĩ nên ừ hử vậy thôi. Nay được ngươi nhằm truyền lâu hắn pháp, ý tao đang được toại!"
Theo một thuyết không giống thì Bồ-đề-đạt-ma sinh sống cho tới 150 tuổi tác, ở đầu cuối bị đầu độc và được táng ở Hồ Nam. Sau bại liệt một vị tăng cút hành hương thơm ở đè Độ về bắt gặp Bồ-đề-đạt-ma bên trên núi Hùng Nhĩ. Bồ-đề-đạt-ma, tay núm một cái dép, cho biết thêm bản thân bên trên đàng về đè Độ và Trung Quốc tiếp tục thông suốt loại Thiền của tôi. Về cho tới Trung Quốc vị tăng này vội vã báo mang lại đồ đệ, đồ đệ banh thùng rời khỏi thì ko thấy gì cả, chỉ với một cái dép. Vì tích này, giành tượng của Bồ-đề-đạt-ma hoặc được vẽ vai vác trượng mang 1 cái dép.
Bồ-đề-đạt-ma truyền quy tắc thiền toan đem truyền thống lâu đời Đại quá đè Độ, đặc biệt quan trọng sư chú ý cho tới cỗ Nhập Lăng-già kinh (sa. laṅkāvatāra-sūtra). Tuy nhiên, Thiền tông Trung Quốc chỉ trở thành hình thiệt sự với Huệ Năng, Tổ loại sáu, phối hợp thân thiết thiền (sa. dhyāna) đè Độ và truyền thống lâu đời đạo Lão, sẽ là một phe phái đặc biệt quan trọng "nằm ngoài giáo pháp vẹn toàn thủy". Thiền tông Trung Quốc cách tân và phát triển rực rỡ tỏa nắng Tính từ lúc đời mái ấm Đường.
Theo Nguyễn Lang vô Việt Nam Phật giáo sử luận thì Bồ-đề-đạt-ma rất có thể từng cho tới nước ta (Giao Châu) cuối đời mái ấm Tống (420-447) cùng theo với một vị sư đè Độ thương hiệu là Pháp Thiên (sa. dharmadeva).
Võ thuật[sửa | sửa mã nguồn]
Bồ phản ảnh quỷ được xem như là tổ sư, người gây dựng phái Võ Thiếu Lâm. Môn võ này còn có xuất xứ kể từ môn võ thuật truyền thống của đè Độ là võ Kalaripayattu, tuy nhiên Bồ-đề-đạt-ma là 1 trong võ sư của môn võ này.[1][2]
Fo Guang Ta-tz'u-tien 佛光大辭典. Fo Guang Ta-tz'u-tien pien-hsiu wei-yuan-hui 佛光大辭典編修委員會. Taipei: Fo-kuang ch'u-pan-she, 1988. (Phật Quang Đại Từ điển. Phật Quang Đại Từ điển biên tu uỷ viên hội. Đài Bắc: Phật Quang xuất phiên bản xã, 1988.)
Das Lexikon der Östlichen Weisheitslehren, Bern 1986.
Từ điển Thiền Tông Hán Việt. Hân Mẫn & Thông Thiền biên dịch. TP TP HCM 2002.
Dumoulin, Heinrich:
Geschichte des Zen-Buddhismus I. Indien und Trung Quốc, Bern & München 1985.
Geschichte des Zen-Buddhismus II. nhật bản, Bern & München 1986.
Nguyễn Lang: Việt Nam Phật giáo sử luận I-III, Hà Thành 1992.
Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]
Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]
Tư liệu tương quan cho tới Bodhidharma bên trên Wikimedia Commons
Ebook: Bồ phản ảnh quỷ - Thiền sư vĩ đại nhất, người sáng tác Osho (tiếng Việt)
Bồ Đề Đạt Ma với võ thuật 28/11/2010
Bảng những chữ ghi chép tắt
bo.: Bod skad བོད་སྐད་, giờ đồng hồ Tây Tạng | ja.: 日本語 giờ đồng hồ Nhật | ko.: 한국어, giờ đồng hồ Triều Tiên | pi.: Pāli, giờ đồng hồ Pali | sa.: Sanskrit संस्कृतम्, giờ đồng hồ Phạn | zh.: 中文 chữ Hán
Bình luận